In september 1944 vond ten oosten van Ede operatie Market Garden plaats, een van de grootste luchtlandingsoperaties in de geschiedenis, ook wel bekend als de Slag om Arnhem.
De Airborne-operatie mislukte en de geallieerden werden gedwongen hun troepen terug te trekken ten zuiden van de Rijn. Dit was Operatie Pegasus.
In Ede kun je twee wandelingen maken in de voetsporen van de geallieerden:
Airborne Wandeling Ede: 18 km | gpx
Het startpunt is bij de parkeerplaats van de Schaapskooi Ginkelse Heide, aan de N224, 6718 SM Ede. Deze wandeling is een aangepaste variant van het Edese en Renkumse deel van de Airborne Wandeltocht waarmee jaarlijks operatie Market Garden wordt herdacht. De route doet de twee Airborne Memorials op de Ginkelse Heide aan, het gebied ten noorden van Renkum waar de opmars van het 2e Parachutisten Bataljon van luitenant-kolonel John Frost op 17 september begon, het Airborne Monument in Heelsum en het landingsterrein in Renkum.
* Originele Wandelen in Ede route
Pegasus Route: 29 km | gpx
Deze tocht door de bossen en heidevelden bij Ede volgt deels de ontsnappingsroute van 124 geallieerde militairen in oktober 1944. Deze helden zaten, na de Airborne luchtlandingen op de Ginkelse Hei, ondergedoken in de regio. Het betrof de grootste geslaagde ontsnapping aan de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Het verzet zag kans met hulp van Canadese bootjes de onderduikers over de Rijn te zetten. Een tweede poging vanaf De Mossel mislukte. De route leidt langs markante punten uit de Slag om Arnhem, waaronder de Airborne-monumenten op de Ginkelse Heide. Ook het Edese kazerneterrein, het Bevrijdingsmonument, de Erebegraafplaats en het Joods Oorlogsmonument worden aangedaan.
Wie deze tocht te lang vindt kan deze bij de Sysselt, net boven de A12, inkorten. Dan is de afstand 19 km.
Elk jaar wordt operatie Market Garden herdacht met een grote Airborne Wandeltocht vanuit Oosterbeek. De 40km-route doet ook de Ginkelse Heide aan.
Een mooiere variant op deze Wandeltocht is de door Wandelen in Ede ontwikkelde Airborne Wandeling die dwars door de prachtige natuurgebieden rond Oosterbeek loopt. Je kunt de routes met 4 afstanden op eigen gelegenheid lopen. De bijdrage voor deze route valt buiten het Wandelen in Ede pakket.
Stichting Recreatie Veluwe & Vallei organiseert jaarlijks in oktober de Pegasus Wandeltocht met afstanden van 10, 20 en 30 km.
Wil je meer weten over de militaire geschiedenis van Ede? Uitgebreide informatie hierover vind je op Bezoek Ede. Ede maakt onderdeel uit van de Liberation Route, een internationale herdenkingsroute die de mijlpalen in de opmars van de geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog met elkaar verbindt.